Мақал-мәтелдердің жалғасын табу

«Ой жалғау»
Заңның құрығы……. (бәрінен ұзын)
Өш алғаннан гөрі…….. (кешірген жөн)
Ақырын жүріп………….. (анық бас)
Асыл тастан………… (өнер жастан)
Ұрлық түбі………….. (қорлық)
Әдепті бала……………….(арлы бала)
Тәрбие………(отбасынан басталады)
Әділ істің……..(арты игі)

 2. Какой международный документ закрепляет основные права ребенка? (Конвенция о правах ребенка и Декларация о правах ребенка).

3. На Ваш взгляд, какие права есть у обучающихся в школе:

А) Право на получение бесплатного общего образования в соответствии с государственными образовательными стандартами;

Б) Право на получение оценки своих знаний;

В) Право на обучение по индивидуальному учебному плану, на ускоренный курс обучения;

Г) Право на платное пользование книжками из  библиотеки школы;

Д) Право на отдых, охрану здоровья, медицинскую помощь.

(Ответ: А, Б, В, Д)

4. Какие имеются обязанности у обучающихся школы:

А) Добросовестное учение, посещение уроков согласно расписанию;

Б) Бережное отношение к имуществу школы;

В) Допустимость пропуска учебных занятий;

Г) Уважение чести и достоинства других обучающихся и работников школы.

(Ответ: А, Б, Г)

5. С какого возраста ребенок  получает право на жизнь, на имя, на гражданство, право воспитываться в семье, знать своих родителей, на защиту прав и интересов и т.д. (С момента рождения).

6. С какого возраста человек становится совершеннолетним, то есть может иметь и приобретать для себя своими действиями все права и обязанности, а также нести за свои поступки полную самостоятельную ответственность. (С 18 лет).

7. С какого возраста ребёнок несёт уголовную ответственность за любые преступления? (С 16 лет).

 «Бала құқығы»

- Балалар, қалай ойлайсыңдар, қай жасқа дейін азамат бала болып саналады?

• Бала құқықтары туралы заңда 18 жасқа дейінгі азаматтарды бала деп есептейді. (кәмелетке толмаған)

- Сендер қалай ойлайсыңдар, баланың өкілі кім?

• Әрине, баланың қызығушылығы мен құқығын қорғайтын, тәрбиесіне, білім алуына қамқорлықты қамтамасыз ететін адамдар: ата-анасы, асыраушысы, қамқоршысы.
• Бала туған кезде ата-анасы оған есімін қойып, ата-тегін береді. Осы мәлімет арнайы құжатта жазылады.
• Ол – Туу туралы куәлік (Осы құжат сендердің тұлғаларыңды растайды).

- Біз қай елдің азаматтарымыз? (Қазақстан Республикасының азаматтарымыз).

• Яғни, Қазақстан өкіметі сендерге қамқор болады. Ал, енді балалар, «Бала құқықтары туралы» конвенциядағы айтылатын баланың негізгі құқықтарын атап өтейікші.

- Балалар сендер не істеуге құқылысыңдар?

• Өмір сүруге
• Ата-тегін алуға
• Отбасында тәрбиеленуге
• Жеке бас бостандығына
• Азаматтық алуға
• Білім алуға
• Баспана алуға
• Дүние мүлікке
• Демалуға
• Денсаулықты сақтауға
• Сөз бостандығына

Қоғамдық жұмыстарға араласуға

Сказки

8. Кто по отношению к кому в сказке «Волк и семеро козлят» нарушает право на жизнь? (Волк по отношению к козлятам).

9. Кто кого в сказке «Красная шапочка» подвергал жестокому, бесчеловечному обращению? (Волк – бабушку и Красную шапочку).

10. Кто кого в сказке «Дюймовочка» держал в подневольном состоянии? (Мышь – Дюймовочку).

Ертегі кейіпкерлері арқылы адамның қандай құқығы бұзылған.

«Мыстан кемпір» - /ертегілерде үнемі балалардың өміріне қауіп төндіреді/.

«Карлсон» - /шулайды, қоғамдық орнында тәртіп бұзады/.

«Тоты құс» - /адамдардың тұрғылықты жерлерін қиратады, бау-бақшадан алтын алмаларды ұрлайды, сондықтан осы қылмысы үшін торда қамалған/.

 Определи, кто из героев сказки лишён следующих прав, выбери одного героя из трёх.

1) Право на жизнь: Золушка, Колобок, Кот в сапогах. (Колобок).

2) Право на неприкосновенность жилища: Сестрица Алёнушка, Три поросёнка, Колобок. (Три поросенка).

3) Право на свободный труд: Золушка, Красная Шапочка, Балда. (Золушка).

4) Право на свободу вступление в брак: Золушка, Дюймовочка, Алёнушка. (Дюймовочка).

Игра с залом «Да! Нет!»

Давайте поиграем. Я зачитываю статью. Если это в пользу человека – говорим: «Да!». Если это противоречит закону, говорим: «Нет!».

– Казахстан – наша страна? – Да!

– Имеет ли человек право на личную неприкосновенность? – Да!

– Можно ли человека обращать в рабство? – Нет!

– Можно ли относиться к человеку жестоко? – Нет!

– Защищён ли человек законом? – Да!

– Имеет ли право человек защищать себя с помощью суда? – Да!

– Можно ли без разрешения войти в жилище человека? – Нет!

– Может ли человек свободно передвигаться по своей стране? – Да!

– Можно ли уехать из страны, а потом вернуться назад? – Да!

– Может ли человек владеть имуществом? – Да!

– Имеет ли человек право на социальное обеспечение? – Да!

– Можно ли запретить свободный выбор труда? – Нет!

– Защищает ли закон материнство и младенчество? – Да!

«Ойлан, тап» ойыны.

Ертегі кейіпкерлерін айтамын, егер жағымды кейіпкер болса, шапалақтаймыз. Жағымсыз кейіпкер болса, онда аяқтарыңмен сартылдатасыңдар.

• Ер Төстік +
• Мыстан кемпір –
• Жеті лақ ертегісіндегі қасқыр –
• Шық бермес Шығайбай –
• Байлық пен ақыл ертегісіндегі, кенже ұлы +

СЦЕНКА №1

МАМА: немедленно сделай музыку потише! Уже полночь, ты весь дом разбудишь.

СЫН: я имею право на отдых и досуг! Я привык отдыхать с громкой музыкой.

Педагог: пожалуйста, помогите ребенку разобраться, кто здесь не прав.  

СЦЕНКА №2 (Оля и София)

УЧИТЕЛЬ: Оля, ты сегодня дежурная вытри, пожалуйста, доску и полей цветы.

ОЛЯ: вы не имеете права меня заставлять дежурить. Конвенцией ребенка запрещено насилие над детьми!

Педагог:  объясните Оле, в чем она не права?  

СЦЕНКА №3 (Анель и Алишер)

УЧИТЕЛЬ: Иванов, ты опять всю парту в классе разрисовал! Ведь дети её только что помыли.

ИВАНОВ: а что здесь такого? Я имею право на занятия своим любимым делом – рисованием.

Педагог: разъясните Иванову его права и обязанности.  

СЦЕНКА № 4(Полина и Али Т)

УЧИТЕЛЬ: Петров, ты почему бегал по классу?

ПЕТРОВ: ну и что? Я имею право на свободу перемещения.

Педагог: правильно ли рассуждает Петров?  

СЦЕНКА №5 (Арина и Миша)

МАМА: сынок, ты почему не вынес мусорное ведро и не сходил за хлебом?

СЫН: потому что Организация Объединенных Наций запрещает использовать труд детей.

Педагог:   Может он прав? 

«Жағдаят шешу» бекеті.

1. Ерасыл сабақта болғанда анасы оның бөлмесін жинап жүріп, қажетсіз деген заттарының бірқатарын қоқысқа лақтырып тастады.

Ерасылдың қандай құқығы бұзылды?

1. Асқардың үйдегі інісін қарайтын адам болмағандықтан, оны анасы сабаққа жібермеді.

Асқардың қандай құқығы бұзылды, – деп ойлайсыңдар?

1. Әсел мен Айжан дос еді. Әсел жақсы оқитын. Ал, Айжан нашарлау оқитын. Бір күні екеуі ренжісіп қалды. Әсел Айжанды екіліксің деп, - келеке етті. Айжанның қандай құқығы бұзылды?

Балалар, жағдаят барысында қандай мәселені қозғадық?

Оқушының міндеттері:

• Әркім Қазақстан Республикасының Ата заңын сақтауға;
• Қазақстан Республикасын қорғау әрбір азаматтың міндеті;
• Әрбір адамның ар мен намысын құрметтеуге;
• Мемлекеттік рәміздерді құрметтеуге;
• Тарихи мәдени мұраларды сақтауға;
• Тарихи ескерткіштерді қорғауға;
• Табиғат және табиғат байлықтарын қорғауға;
• Мектеп ғимараты мен оның аумағын үнемі тазалықта ұстауға;
• Үлкенге-құрмет, кішіге-ізет танытуға;
• Ата-анаға қамқорлық көрсетуге.

Қорытынды: Ата Заң- қорғанымыз. «Азамат жолы-ар жолы» демекші, ешкімнің ала жібін аттамай, өз құқымызды да, өзгенің құқығың да бұзбай тәуелсіз елдің арқа сүйер айбынды, ақылды ұл-қызы болып өсейік.