«Өзін-өзі тану» рухани-адамгершілік білім беру бағдарламасын оқу-тәрбие үдерісіне интеграциялау» пилоттық жобасын жүзеге асыру бойынша атқарылған жұмыстардың талдау есебі

№

Іс-шаралар атауы

Іс-шара саны

Қатысушылар саны

Қысқаша рефлексивті талдау

Орындау кезіндегі

қиындықтар

Шешу жолдары

Қосымшалар саны

«Өзін-өзі тану» рухани-адамгершілік білім беру бағдарламасын білім салаларының мазмұнына интеграциялау

1

Барлық оқу пәндері бойынша интеграцияланған сабақтар өткізу

100

(әр пән бойынша тоқсанда бір рет интеграцияланған сабақ өткізіледі)

84 оқушы + 19 мұғалім

     «Өзін-өзі тану» рухани адамгершілік  білім беру бағдарламасының пәндерге интеграциялауы,  ең алдымен, мектептегі білімнің жандануына, оның рухани адамгершілік мәнін, осы тұтас білімін, мәңгілік адами құндылықтарға негізделген барлық пәндердің синтезін және әртүрліліктегі бірлік көрінісін білдіреді.

          Бұл бағыттағы тәжірибе оқу пәндерінің сабақтарына интеграцияны оқушылар үлкен қызығушылықпен және құштарлығымен қабылдайтындығын көрсетеді. Олар адамның адамгершілік қасиеттеріне қатысты сұрақтарға белсенді жауап береді.

      Сондай-ақ, сабақтарда (негізінен бастауыш сыныптарда) сыртқы интеграцияны өткізу оңайға түседі, оқушылар оны оңай қабылдайды және түсінеді. Сабақтарда барлық жоспарланған интеграция іске асырылғанын айтуға болады. Біз барлық сабақтарда сыртқы және ішкі интеграцияны көбірек пайдалануды қалаймыз, өйткені біз балаларды оқу материалын ғана емес, сонымен бірге  руханилылығымызды, ішкі дүниемізді бағалауға үйретеміз. Сабақтарда оқушы тарапынан қолдау алып, оларға ұнап отырғанын көруге болады.  және оны ұнататындығын көруге болады. Өткен уақыттағы аз уақыт өткеннен кейін де студенттер пәндер бойынша интеграцияға мүлдем табиғи байланыс

      Сабақта мұғалімдер шаттық шеңбері, әңгімелеу, ән айту, шығармашылық жұмыс сияқты әдістерді қолдану арқылы оқушы бойынша рухани-адамгершілік мағына береді.

     Егер сабақта ойын қолданылсы, ән айтылған болса, оның мазмұны ақыл-ойды тазартуға көмектеседі, егер олар аңыз немесе әңгіме айтып берсе, келесі сабақтардағы әңгіме оқушылардың рухани өсуіне көмектеседі.  Сабақ барысында әртүрлі жұмыс түрлерін қолдану оқушылардың назарын жоғары деңгейде ұстап отырады, бұл сабақтардың жеткілікті тиімді екенін көрсетеді. Біріктірілген сабақтар айтарлықтай педагогикалық мүмкіндіктерді көрсетеді. Мұндай сабақтар шаршауды жеңілдетеді, әр түрлі іс-әрекетке ауысып, танымдық қызығушылығын арттырады, оқушылардың қиялын, көңіл-күйін, ойлануын, сөйлеуін және жадысын дамытады. Сондай-ақ, «Өзін-өзі тану» пәнімен біріктірілген сабақтар оқушылардың өзіндік әлеуетін дамытады, айналадағы шындықты белсенді білуге, себеп-салдарлық қарым-қатынастарды түсінуге, логиканы, ойлауды, қарым-қатынас дағдыларын дамытады. Интеграция мұғалімнің өзін-өзі жүзеге асыруға, өзін-өзі көрсетуге, шығармашылық қабілеттерін ашуға мүмкіндік береді.

       Гуманитарлық циклдің сабақтары математикалық циклдің пәндерінен гөрі интеграциялау үшін оңайлау болуымен ерекшеленеді. Әдебиет, тарих, тілдік объектілері - бұл нысандардың табиғаты адамгершілік мазмұнға толы.  Бұл сабақтарды өзін-өзі тану идеяларымен байыту арқылы біз олардың білім беру құндылығын одан әрі нығайтамыз. Гуманитарлы циклдің сабақтарында, оқушылардың моральдық қасиетін тәрбиелеп, барлығына деген сүйіспеншілікті көрсете отырып, бүкіл әлем үшін бұрынғы және қазіргі заманның ұлы тұлғаларының бейнелеріне жүгінбей-ақ, ішкі дүниесі әрбір адамдағы бар бастапқы адамдық құндылықтарды ашып бере алады. Мектеп оқушылары адамгершілік критерийлерді белгілі бір тұлғалардан ажыратпай және ұқсату қасиетіне бейім болғандықтан, мысалдармен тәрбиелеу әдеттегідей және байқалмағандай болып табылады. Сабақта әрбір бала талқылауға белсене қатысады, оның болжамдарын, гипотезаларын және әрекеттерін білім беру қызметінің субъектісі ретінде көрсетеді. Көптеген сабақтар алдына қойған  мақсаттарына жетеді.

     Мұғалімдер білімнің құндылығы үшін өздерінің жауапкершілігін біледі, интеграцияның маңыздылығын түсінуге тырысады, бірақ осы мәселе бойынша нақты білім беру стратегиясы жоқ.

Мұғалімдер жеткілікті терең емес және интеграцияны сапалы жүргізбейтін жағдайлар да бар. Көп жағдайда «интеграция» және «патриоттық мазмұндағы оқу материалдары» ұғымдарын шатастырып, айырмайтыны да бар.

Оқу пәндері арқылы жобаны жүзеге асыру үшін мұғалімдерге тәжірибелік дағдыларды үйрету бойынша одан әрі жұмыс істеу керек. Практикалық тәжірибе алмасып, интеграциялық дағдыларды жақсарту үшін практикалық семинарлар, сабақтар, интеграцияланған сабақтарға өзара қатысу көбірек  қажет болуы мүмкін.

29

Сабақтан іс-әрекетті, қосымша білім беруді құндылықтық байыту

2

Рухани-адамгершілік тақырыпта шаттық шеңберлерін өткізу

9

84

       Мектепте интеграциялау жобасында жұмыс істеу кезеңінде, мектептегі қуанышты топтарды өткізу дәстүрге айналды. Шаттық шеңбері әр  аптаның дүйсенбі күндері мектептің мерекелік залында өткізіледі, ал олардың алғышарттары барлық сыныптардың, мұғалімдердің түгел қатысуы.

            Олар мектеп оқушыларын жалпы адамгершілік құндылықтармен таныстыруды көздейді. «Жас Ұлан» балалар бірлестігінің белсенділері қуанышпен шырқайды.

Қуаныш пен сүйіспеншілік шеңбері реттілік бойынша жүргізіледі:

Сап түзу-  барлық сыныптар, сынып мұғалімдері мен әкімшілік міндетті түрде қатысады, пән мұғалімдері және басқа да мектеп қызметкерлері шақырылады.

            Сәлемдесу-  күннің жағымды басталуының міндетті шарты - Қуаныш шеңберінің мүшелері бір-біріне беретін шынайы күлімсіреу.

Тақырыпты жариялау- міндетті түрде рухани-адамгершілік аспектісі ескеріледі

    Жағымды  қорытындылар / әңгімелер- ЖАҚтуралы оқушылардың  идеяларын кеңейтуге, олардың күнделікті өмірде көрінісіне ықпал ету. Оқушыларға айтылған ұлы ойшылдардың сөздері оқушылардың рухани әлемін байытады.

      Аптаны қорытындылау- мектеп оқушыларын жұмысқа бейімдейді, жауапкершілік пен тәртіпті нығайтады. Әр апта сайын кезекші сынып мектептің алдында есеп береді, сондықтан барлық сыныптық командалар, өз кезегінде, мектептегі тәртіп бойынша жауап береді.

      «Мейірімділік жолы» әрекеті- кездесудің жағымды қорытындысы болып табылады. Оқушылар өткен аптадағы атауларды құттықтай отырып, әртүрлі байқаулардың, конкурстардың және т.б. жеңімпаздарға марапатталады.

      «Сыныптан сыныпқа  комплимент», «Жақсы тілектер эстафетасы» сияқты қолданатын әдістер тәрбиенің  жоғары әлеуетіне ие. Мұндай әдістеме білім берудің оңтайлы  ортасын қалыптастырады, білім беру үдерісіндегі барлық қатысушылар арасында жақсы сезімдерді және жақсы қарым-қатынастарды ашуға көмектеседі. Бұл форматтың оқушыларды қызықтыратынын атап өткен жөн. Оқушылар  қуаныш шеңберінің жаңа түрін күтуде, өйткені олар  өздерін шығармашылық тұрғыдын  таныту мүмкіндігін сезеді.     Оқушылар арасында отбасылық және отбасылық құндылықтар, достық сияқты тақырыптар бойынша іс- шаралар өтімді болып келеді. Іс шаралардың нәтижесін оқушылардың эмоциялық көзқарастары бойынша байқауға болады: бастауыш сынып оқушылары өз сезімдерін ашық көрсетеді. Орта буын оқушылары эмоцияларын ашық көрсетпейді, бірақ ауызша жауаптар мен пікірталастарға сәйкес, қуанышты топтар өздерінің жүректерінде біршама жарық қалдырады деп сенімді түрде айта аламыз.

        Рухани және танымдық тақырыптарға арналған сынып сағаттарын өткізу.

            Жұма күндері біздің мектепте тәрбие жұмысының негізгі бағыттары бойынша сабақ сағаттары өткізіледі. Олардың жалпы мақсаты - оқушылардың рухани және моральдық дамуы, белсенділігі мен тәуелсіздігіне үлес қосу. Біздің мектептегі сабақ сағаттарының жүйесі келесідей: дәстүрлі күндерге арналған сабақ сағаттары өткізіледі (мысалы, Тәуелсіздік күніне, Отбасы күні, 8 наурыз және т.б.). Олар барлық сыныптар үшін міндетті және жылдық жоспарда көрсетілген.

      Сынып жетекшілерінің жеке сыныптың жас ерекшелігіне және қажеттілігіне байланысты өткізетін сынып сағаттары да болады. Алайда, осы және басқа да сабақ сағаты бағдарламаның идеяларына сәйкес өз іс-әрекеттері мен сөздері үшін жауапты болуға, ой мен сөз және іс бойынша бірлікте өмір сүру үшін ар-ұжданына сай әрекет етуге үйренеді. Бірнеше мысал келтірсем: Азаматтық қорғаныс күніне арналған мансапқа бағытталған - «Әлемде ерлікке әрдайым орын бар» сынып  сағаты. Өткізу бойынша ұсынымдарға сәйкес, сыныпта сынып оқушылары өрт сөндірушінің, құтқарушының және полиция қызметкерінің мамандықтарымен танысты.    Орта сынып оқушылары өмірге қауіп төндіретін жағдайларды талқылады, газеттерден алынған «біздің заманымыздың қаһармандары» батырлық әрекеттерінің мысалдарын, әлеуметтік желілердегі бейнелерді және жаңалықтар шығарылымдарын келтірді. Адамдарға қызмет ету идеясы осы сыныптағы зерттеулердің басты элементі болды. Оқушылар бұл мамандықты сипаттайтын қасиеттерді: ерлік, адалдық, бейтараптық, ерік-жігер, шыдамдылықты оңай атады.

       «Интернет және жасөспірім» - балаларға желідегі қауіпсіз жүріс-тұрыс негіздерін оқытуға арналған ақпараттық сабақ сағаттары. Сынып сағаттарында оқушылар өздерінің айтуынша, олардың барлығы белсенді Интернет пайдаланушылары.

      Мұғалімдерге жасөспірімдерді әлеуметтік желілердің жағымсыз әсерінен қорғау міндеті қойылды.     Дүниежүзілік Ғаламтордың қауіптілігі туралы айта келе, оқушылар өздерінің пайдасын атап өтті: әлеуметтік желілер жоғалған туыстарын табуға, науқастарды емдеуге қаражат жинауға көмектеседі. Бұл тақырып бейжай қалдырмады, балалар өз тәжірибесінен, туыстарының немесе достарының өмірінен көптеген мысалдарды келтірді. Жағымды  ойлау, әрине, «Өзін-өзі тану» бағдарламасының идеяларының көрінісі болып табылады. Өмірлік қарым-қатынастың осы тірі әрекетті «тірі» етіп, әлемнің бір бөлігі екенімізді мүмкіндік беретінін атап өткім келеді. Біз оқушылардың осындай эмоционалдық әсерін  «тіршілік» деп санаймыз. «Құдіретті  сөз АНА», «Қуанышыңмен бөлісіңіз», «Менің елімнің рәміздері», «Еңбек - өмірдің негізі», «Бір шаңырақ астында», «Бейбітшілік мейірімділікпен басқарылады» - моральдық және рухани тәрбие бойынша бірнеше сабақ түрлері бар.

Байқау көрсеткендей, сынып сағаты өз іс-әрекеттерін, құрдастарының және сыныптастарының іс-әрекеттерін талдауға ықпал етеді, рухани және адамгершілік қасиеттер мен дағдыларды дамытуға көмектеседі: олардың қателіктерін мойындауға, қорытынды жасауға, кешіруге және кешіруге үйрету, олардың ісін дәлелдеу және басқаларды мойындау қабілеті. азаматтық борыш, жауаптылық, мейірімділік қасиеттеріне тәрбиелейді.

Рухани- танымдық тақырыптарда әңгіме сабақтарын өткізу.

      Рухани- адамгершілік тақырыптарда оқушылармен әңгіме сабақтарын өткізу бұл мектептің білім беру жүйесінің табиғи бөлігі болып табылады. Әңгіме сабақтар әр аптаның сейсенбі күндері өткізіледі. Өткен оқу жылында әңгімелесуге арналған материалдарды мектеп психологы және өзін өзі тану пәнінің мұғалімі өзі дайындады. Биылғы оқу  жылы, мектеп мұғалімдерінің көпшілігі арнайы курстан өтуіне байланыты әңгімелерді сынып жетекшілерінің  өзі жасайды. Әңгіме сабақтарының тақырыптары  жыл бойына тәрбие жұмысының жоспарында көрініс табады: «Жауапкершілік туралы әңгімелесейік», «Отбасылық қарым-қатынас мәдениеті», «Байланыс мәдениеті». «Қоғамға деген риясыз қызмет», «Неге сізге адал болу керек?», «Өзіңмен және басқалармен үйлесімде өмір сүру», «Адам өміріндегі сүйіспеншілік» деген сөздердің күші - бұл жалпы мектеп жоспарына арналған тақырыптар.

        Сондай-ақ, тақырыпты таңдаған сынып жетекшілері сыныптың қажеттіліктерін басшылыққа алады: кейбір сыныптық топтар сыныптағы қарым-қатынастарды жақсартуға көмектесетін қосымша сабақтарды қажет етеді, басқа оқушылар үшін  қоғамдық міндеттерге жақсы көзқарас қалыптастыруды қажет етеді, кекшілдікке жол бермеуге үйренеді, соған байланысты  «Мейірімділік дегеніміз не», «Өмірде не бағалы», «алғыс айту» т.с.с. тақырыптар сәйкестендіріледі.

      Әңгімелер  әрдайым оқушылар арасында қызығушылық тудырады, ал мұғалімдер мен балаларға мінез-құлқы кезінде сенімділік сезімі әсер етеді.

       Оқушылар  ұсынылған тақырып бойынша өз ойларын ашық айтуға ұялмайды.

      Әрине, олардың мәлімдемесі өзін-өзі тану идеяларына әрдайым сәйкес келмейді («Неліктен мен кешіремін және қорлауға жауап ретінде үндемеуім керек?», «Мен біріншіден кешірім сұрамаймын!», «Мен шындықты айтпадым, өйткені мен досымды жібергім келмеді; «ұлдар») өте құнды, өйткені олар мұғалімге әрі қарай қайда баруға болатынын және балалар мен жасөспірімдер ересектерге сенім артуға болатынын көрсеткені куанышты. Оқытушылар мұғалімдердің ауызша және бейнебаяндағы әңгімелерде өте тиімді пайдаланады. Әрине, әңгіме сабақтары баланың жеке басын қалыптастырудың өте жақсы құралы.

        Оқушылардың  құндылық бағытын қалыптастыруға бағытталған әлеуметтік-психологиялық тренинг өткізу.

       Жыл ішінде пилоттық интеграциялық жобаны іске асыру жоспары бойынша мектеп психологы келесі тақырыптар бойынша тренингтер өткізді:

- «Қақтығыссыз байланыс» тренинг-сабағы

- «Жасөспірім және ата-аналар: қалай тіл табысуға болады?» 7/9 сыныптар

- Жеке өсуді үйрету «Қалай табысқа жетуге болады?»

- «Ересек өмірдің қарсаңында» кәсіптік бағдар беру бойынша тренинг.

- «Жоқ деп айтып үйреніңіз»

       Бұл тренингтер орта буын оқушыларының  осындай құндылық бағдарларын қалыптастыруға және дамытуға бағытталған. Бұл тренингтерде сыртқы және ішкі интеграция өте дұрыс пайдаланылады.

       Осылайша, «Ұлы кездесу» сияқты әдіснамалық әдіс-тәсілдермен қақтығыстың алдын алу бойынша оқу сессияларының құрылымына ықпалдасқан. Далай-Ламаның:     «Біз біреуге қарсылық білдіріп, бұл адаммен қақтығысқа келеміз, ол міндетті түрде жеңімпазды анықтап, жеңіске жету немесе біреудің мақтанышын бұзуы керек деп ойлаймыз.

     Оқушылар  осындай шараларды үлкен ықыласпен күтеді, оңай қабылданады, сұрақтарға дұрыс та белсенді жауап береді.

      Сабақтан тыс жұмыста интеграцияны пайдалану арқылы біз оқушылардың рухани және адамгершілік тәрбиесін дамытамыз, оқушыларға  өмірімізде көмектесетін ең алдымен адамдардың ішкі әлемін, олардың жеке қасиеттерін бағалайтындығын түсінеміз.

Өзін-өзі тануды біріктіру арқылы бірнеше іс-шаралар жұмыс істей отырып, мұғалімдер мен оқушылар үшін өте қажет және пайдалы екендігін оқушылардың жауаптарынан көруге болады.                    

Қуаныш  шеңберін жүзеге асырудағы қиындықтар әрдайым өнімділік идеясын ашуға уақыт жеткіліксіз болғандығымен байланысты. Кейбір тақырыптар бойынша сахналау жүзеге аспады, сондықтан қуаныштың шеңбері қысқартылған түрде өткізілді. Дегенмен, шаттық шеңберін өткізуде авторлық сценарийлер жасау әрдайым мүмкін бола бермейді, сондықтан біз осы мәселе бойынша көп тәжірибесі бар әріптестеріміздің жұмысын пайдаланамыз.

Сонымен қатар, барлық оқушылар аңызды театрландыруды әлі қабылдай алмайды. Бұндай балалар аталмыш шараларды ойын-сауық ретінде қабылдайды және әлі күнге дейін қуаныш пен жақсылық шеңберлеріне қатысудан бас тартады.

Барлық оқушыларды мүмкіндігінше өздерінің қуаныштарын сезіне және өмірдің ажырамас бөлігі ретінде құндылықтарды таныстыру үшін қуанышты үйірмелерге тарту жұмыстарын жалғастырған жөн.

Бағдарламаны іске асырудың екінші жылы білім берудің дәстүрлі және қазіргі заманғы тәсілдерінің мазмұнын бірте-бірте қайта қарастыратындығын көрсетті.

Бұл бағытта балаларға өмірдің, ынтымақтастықтың, шығармашылықтың, өзін-өзі танудың және басқа да қиын мәселелерді түсінуге көмектесетін қазіргі заманғы мұғалімнің үлкен рөлі зор.

1

3

Рухани-адамгершілік тақырыпта сынып сағаттарын өткізу

288

84

4

4

Рухани-адамгершілік тақырыпта әңгімелесу сабақтарын өткізу

144

84

Қиындықтар: Бағдарламаны іске асырудың екінші жылы білім берудің дәстүрлі және қазіргі заманғы тәсілдерінің мазмұнын бірте-бірте қайта қарастыратындығын көрсетті.

Бұл бағытта балаларға өмірдің, ынтымақтастықтың, шығармашылықтың, өзін-өзі танудың және т.б. қиын мәселелерді түсінуге көмектесетін қазіргі заманғы мұғалімнің үлкен рөлі беріліп, сенім артуға, ашықтық пен құрметке ие болады.

Жоғарыда айтылғандай, адами құндылықтар мен олардың маңыздылығы туралы идеялары бар жеке оқушылар әрдайым оларды ұстануды қаламайды.

Шешу жолдары: Әртүрлі  жағдайларда баланың қарапайым нәрселерде әмбебап шындықты көруге, үйренуіне көмектесу керек: адамдармен қарым-қатынаста әрдайым «бумеранг заңы» әрекет етеді, адалдық пен шыншылдық - адал адамның міндетті қасиеттері. Баланы жарыққа бағыттау, өмірден оңтайлы мысалдар келтіру мұғалімнің басты міндеті.

4

5

Білім алушылардың құндылық бағдарларын қалыптастыруға арналған әлеуметтік-психологиялық тренингтер өткізу

8

29

Қиындықтар: Жоғарыда айтылғандай, адами құндылықтар мен олардың маңыздылығы туралы идеялары бар жеке оқушылар әрдайым оларды ұстануды қаламайды.

Шешу жолдары: Мұғалімдер мұны мысалға келтіріп, алдымен неліктен оқушылар шынайы кешірім ар-ұжданын жеңілдететініне, шындықты айту, тіпті егер бұл шындық өз зиянына тиетін болса да оңай және қажет екеніне  сенбейтіндігінің себебін түсінуге тырысады. Осындай жағдайлардан баланың қарапайым нәрселерде әмбебап шындықты көруге үйренуіне көмектесу керек: адамдармен қарым-қатынаста әрдайым «бумеранг заңы» әрекет етеді, адалдық пен шыншылдық - адал адамның міндетті қасиеттері. Баланы жарыққа бағыттау, өмірден жағымды мысалдар беру - мұғалімнің басты міндеті

Келесі жылға арналған басымдықтар:

-Оқушының өзін-өзі тану және шығармашылық қажеттілігін дамыту;

-гуманистік құндылықтардың мәнін түсінуге көмектесу;

- білім беру және өмірлік жағдайлардағы моральдық мінез-құлық тәжірибесін қалыптастыру

1

6

«Тазаlike» экологиялық акциясын өткізу

1

47

«Тазаlike» экологиялық акциясын өткізу.

«Адами борышың ...» шығармашылық байқауын өткізу

«Жаныңда жүр жақсы адам» тақырыбында бірқатар рухани кездесулер өткізу.

     «Мейірімділік жолы» қайырымдылық акциясын өткізу.

Оқушылардың  экологиялық мәдениетін көтеру - рухани және адамгершілік дамудың табиғи байланысы. Бағдарламаны іске асыру бойынша жұмыс жасайтын болсақ, біз жан-жақты көмек идеяларын, қоршаған әлемді оң қабылдауға, балаларды табиғатқа қамқорлыққа үйрету, әлемнің бір бөлігі ретінде өз туған жерінің табиғатын емдеуге тырысамыз.TaзаLIKE акциясына қатысқан оқушылар күнделікті өмірде зорлық-зомбылықты көрсетуге тырысады. Біздің мектепте бұл іс-шара мектептегі еріктілерге мектеп оқушыларының қатысуымен жүзеге асырылады.

     Негізгі қағида - еріктілік принципі. Біздің мектепте еріктілер қозғалысы «Жас Ұлан» балалар бірлестігі мүшелерімен жақсы ұйымдастырылған. Оның белсенділері жыл бойы «мектептегі жасыл киім-кешекпен» айналысады, мектептегі тәртіптерді сақтайды, жазда гүлзарларға гүл отырғызады, ал гүл өсірушілер әр сыныптың активтерінде жұмыс істейді.

       Қоршаған ортаны құрметтеу жастардың рухани-адамгершілік тәрбиесінде маңызды рөл атқарады: жас ағаштар мектептен кейінгі жас ағаштарды отырғызудан кейінгі алғашқы түлектер емес.

        Мектепте «Адал Ұрпак»  еріктілер клубы бар. Өз жұмысына қатыса отырып, балалар қоғамға, елге, туған жеріне және өзгелерге деген адалдыққа деген риясыз қызмет екенін түсінеді. Мектеп өмірінде студенттердің рухани-адамгершілік тәрбиесіне үлкен үлес қосатын өз дәстүрлері қалыптасты. Жыл сайын, сондай-ақ ай сайын, қарттар күніне «Балалардың қолдарынан жылулық» акциясы өткізіледі. Оқушылардан қарт адамдарды мерекелік концерттерге шақырады. Еріктілер тобы өз ауылының екі жалғыз басты зейнеткерлерін «қанатының астына алды». Ересектер мен балаларға қарт адамдарға қамқорлық көрсетіп, олардың жалғыз емес екендігін дәлелдейтін шаралар игі істерге тәрбиелейді. Жыл ішінде мектеп еріктілері жалғыз тұратын зейнеткерлерге барынша көмек көрсетеді: көктем мен күзде жергілікті аумақтарды құрғақ жапырақтар мен шөптерден, ал қыста - қардан тазартады. Кейде қарапайым адамдарға әңгімелесу мен көңіл бөлу қажет, ал біздің балаларымыз көмек көрсетуге әрқашан дайын. Қайырымдылық шараларға қатысушылардың өздері әрқашан бірауыздан жағымды пікірлерін жиі естиміз: «Үлкендер           бізді көргеніне қуанып қалды», «бізді мадақтады», «Бізге жылмайып күлді»,» Бұл өте жақсы болды!» деген жағымды пікірлер айтады.

Қиындықтар: Қайырымдылық іс-шараларын өткізу - оқушыларға осы дүниеде ең маңыздысы нәрсе- мейірімділік таныту екенін көрсетудің тамаша тәсілі. Дегенмен, барлық оқушылар мұны білмейді. Өзге адамдарға көмектесуге және іс-шараларға қатысуға дайын емес (кейде мүлдем қалаусыз) балалар да бар. Кей жағдайда біздің балаларымыздың кейбіреуіне  барлық іс-шараларда  аға тәлімгерлердің, сынып жетекшілердің әрдайым жетелеуі керек болады. Әрине, болашақта мектеп оқушылары осындай әрекеттерді өздері ұйымдастырғаны жөн болар еді.

Шешу жолдарын біз осы бағыттағы жұмысты жалғастыруда көріп отырмыз.

7

Шәкәрім Құдайбердіұлының 160-жылдығына арналған «Адамдық борышың...» шығармашылық байқауын өткізу

8

 «Жақсылық жолымен» қайырымдылық акциясын өткізу

9

 «Жаныңда жүр жақсы адам» тақырыбында рухани кездесу өткізу

10

 «Қайырымды жүрек – қайырымды істер» тақырыбында әлеуметтік жобалар байқауын өткізу

1

84

11

«Өзін-өзі тану» пәні аясындағы жобалық іс-әрекетті жүзеге асыру (5,6,7,8 сыныптар)

4

9 оқушы + 1 мұғалім

      Жоба жұмысының тақырыбы: «Менің гүлденген мектебім».

     Құндылық: дұрыс әрекет, қиянат жасамау, сүйіспеншілік.

     Қасиеттері: жауапкершілік, тәртіп,табиғатты аялау.      Педагог: Алеева Н.З.

    Жоба жұмысы  дұрыс әрекет, қиянат жасамау, сүйіспеншілік жалпыадамзаттық құндылықтарын қолданумен басталды.Осыған сәйкес қасиеттер:  жауапкершілік, тәртіп,табиғатты аялау .

     Оқушылардың бойынан жоба жұмысына дайындық кезден ақ қасиеттер бой көрсетті. Көшеттерді баптауда жауапкершілік пен оны топыраққа отырғызудағы  тәртіп басты мәселе. Іске асыру оңай шаруа емес, Ұқыптылық болмасы еңбегің еш кетуі мүмкін.

    Жобаның негізгі мәні де – тіршілікті аялау, оқушылар да өсімдік сабағын жұлып алу оған  ауыр тиетінін түсінеді. Сол үшін әр бала табиғаттың кішкентай бөлігін аялап, күтті.

 Мұғалім оқушыларға сыйлық ретінде өсімдіктердің көбею қабілеті туралы «өсімдік бөлімдерінің көбеюі» атты видеофильм көрсетті. Видео қарапайым және қызықты, 3-ші сынып оқушылары үшін түсінікті болғандықтан  оқушылар нені қалай істеу керек екендігін практикада қолдануға дайын болды.

       Оқушылар өз көшеттерін  өсіруде  жауапкершілік пен сабырлылық  танытты және жағымды әсер алды деп ойлаймын. Әр бала өз көшетінің өсуін қадағалап, басқалармен салықтырып отырды.Орын алған өзгерістерге шаттанып қанып, реніш те білдірді. Бәрінен де қушылар көшеттерді топыраққа отырғызғанда қобалжыды. Өкінішке орай барлық көшет бірдей топырыққа жерсініп өскен жоқ. Біреулері уақытылы суаруды ұмытса да бұл оларға сабақ болды. Жағымсыз болғанымен- сабақ. Бастаған істі соңына дайін жеткізіп, тіршілік үшін жауапкершілікті болу керек.

       Осындай жобалар арқылы оқушылар мән бере бермейтін табиғатпен жақындастыру мүмкіндігі туады.Ауылды жерде тұратынымызғы қарамастан оқушылар барлық тіршілікке әдеттегідей қарайды. Оқушылар әлі қсімдіктерді көбейту жолдарымен таныс емес. Бұл жоба өсімдікті өзің өсіріп, күтіп баптаудың, мектеп дәлізінен өтіп бара жатып «бұл гүлді мен өсірдім» дегенннің қандай жақсы екенін ұғындырады. Өз мектебіңді көгалдандыруға өзіңнің қосқан кішкентай үлесің үшін қауанасың.

      Оқушылар осы жұмысты көктемде мектеп ауласында жалғастыруды қалайды.

1

12

Барлық үйірмелер мен факультативтер бойынша интеграцияланған сабақтар өткізу

173

84

Факультатив сабақтары  

        Мектепке интеграциялау бойынша пилоттық жобаны іске асыру жөніндегі Тұжырымдамаға сәйкес «Менің айналамдағы әлем» атты факультатив курсы жүргізіледі.    Сабақтар аптасына екі рет өткізіледі. Олар оқушыны шындықты, өмірдің мәңгілік құндылықтарын тануға жеткізіп көмектеседі. Сабақтарда көбінесе өзін-өзі тану сабақтарының элементтері, ойын пайдаланады: менің көңіл-күйімнің түсі, шығармашылық лаборатория, жұмыстар мен жобалардың презентациясы, топтық демалу. Балалар сыртқы әлемнен ерекшеленетінін, олардың бірегейлігі мен ерекшелігін, олардың физикалық, ақыл-ойы мен моральдық қасиеттерін білетінін жағымды сәт деп атап өткіміз келеді. Факультативтік сабағында ЖАҚ интеграциялау, негізінен, білім беру мазмұны ретінде оқушылардың моральдық дамуына ықпал ететін рухани бай материалдарды қолдану арқылы жүзеге асырылады.

            Осылайша, математика пәнінен «Логика әлемі» факультативтік курсының сабақтарының бірінде балаларға астықты жинауға байланысты логикалық тапсырма ұсынылды. Өз құндылықтары мен қасиеттерін анықтау үшін келесі сұрақтар қойылды:

- Миша, Коля, Настяның әрекетін қалай бағалайсыз?

- Балалар қандай қасиеттер көрсетті?

- Өзіңізге және достарыңызға тән деп кімді айтуға болады?

- Өзіңіздің бауырластарыңызбен бірге ересектерге көмектескен кезде өз өміріңізден мысал келтіріңіз.

          Барлық балалар мәселеде сипатталған жағдайға оң баға берді. Көпшіліктің айтуынша, олар үйдегілерге әрдайым көмектеседі, өз міндеттеріне ие. Сонымен қатар, олардың әрқайсысы кез-келген көмекті орындауда қуаныш сезінетінін айтты.

       Балалар өздерінің отбасыларымен бірге өз жұмысында көмек көрсеткен кездегі жағдайды қуана айтты.

        Оқу үрдісінде интеграциялық процесті жетілдіру үшін сабақтың әдістері сыртқы интеграцияны қамтиды: шаттық шеңбері, әңгіме,  ән айту және басқалар.

       Берілген тапсырмадан барлық оқушылар балалардың мінезіндегі оң қасиеттерін айта алды.  Бұл қасиеттерді жеке және достарымен теңестіре білді. «Сүйіспеншілік» құндылығының маңызын түсініп, дұрыс анықтама берді.

Үйірмелер жұмысы

        Оқушылардың рухани-адамгершілік дамуының бірден-бір құралы*- оқушыларды үйірме жұмыстарына қатыстыру. Мұнда олар өздерінің таланттары мен қабілеттерін еркін ашуға мүмкіндік алады. Бұл жұмыстар  шығармашылық пен қиял рухына толы. Шығармашылық процесі әрдайым ұлы ақылмен байланысты. Мұндай сәттерде баланың рухани ерекшелігі ашық түрде ашылуы мүмкін. Біздің мектепте қосымша білім беру сәндік-қолданбалы өнердегі (тоқыма) «Волшебная петелька» және «Семицветик» бейнелеу өнері бойынша үйірмелердің жұмыс жасайды. Сабақтар бағдарламаның идеяларын тиімді жүзеге асырады, олар балалардан өмірдің алуан түрлілігін жағымды сезінуге, қоршаған әлемнің сұлулығын көруге, қарапайым әдемі ұстауға үйретеді.

         Үйірмелік сыныптарда әмбебап құндылықтарды интеграциялау олардың табиғи құндылықтарын толықтырады. Интеграцияланған сыныптан бірнеше мысал келтіре кетсем. Бірінші сабақ беруде мұғалім оқушыларға сабақтағы қауіпсіздік ережелерімен таныстырады. Оқушылар мұғалімнің  «абайсықзықтан жарақат алу мүмкін бе?» деген сұрағына  жауап таба алмауы мүмкін.  Әңгімені «қиындықтар мен реніш болмау үшін не істеу керек?» , мұндай жағдайда бізге қандай қасиеттер көмектеседі деген сұрақтарға оқушылар «біз сабырлы, төзімді, ұқыпты болуымыз керек» деп жауап береді.Осылайша жай ғана нұсқаулықты рахани әңгімеге айналдыруы мүмкін. Тоқыма жұмыстарында қыздарға жұмыс барысы жа өмір сиықты, дұрыс тоқылмаған жерді қайта түзетуге болады деп өмірмен байланыстыруға болады. Бейнелеу өнері сабақтары, оқушылардың рухани байытуына ықпал етеді, өйткені олар көркемдік танымды дамытады, үйлесімділікті түсінуге және әлемді қалай қабылдауға үйренеді.

         Осылайша, жас суретшілер күзгі ландшафты бояуды үйрене отырып, түстің байлығын табиғатқа құрмет сезімімен толтырады. Үйірме сабақтардағы тиімді тәсілдер: жағымды көңіл күй орнату арқылы оқушылардың белсенділігін арттыру, бір- біріне құрмет, көтеріңкі көңіл күй.т.б. Рухани тақырыптар бойынша әңгіме: көркем шығармашылық үдерісі көбінесе моральдық тақырыптар туралы ойлармен, дәлелдермен үйлеседі.

       Табиғатты суреттеу барысында қоршаған ортаның сұлулуғы туралы сөз болады. Тәуелсіздік күніне арналған суреттер көрмесіне дайындық барысында патриоттық   қасиеттері туралы айтады. Отбасы күніне арналған іс- шарада , біз өз жұмыстарымызды сүйіспеншілік және мейірімділікпен толықтырдық. Шығармашылық үдерісінде  жағымды орта құру үшін, жағымды әуен арқылы шабыттандыруға болады.

Қиындықтар:

Барлық сабақ мүмкіндігінде  интеграцияданды деп айтуға болады. Кездескен кішігірім қолайсыздықтар  үйірме меңгерушісінің арнайы курстан өтпегендігімен түсіндіріледі. Әрине, жұмыспен қамтудың толық әлеуетін пайдалануды жалғастырғым келеді.

Шешу жолдары:
Біз мұны бірінші кезекте барлық мектеп мұғалімдерін даярлау, оқытушылар құрамының ішінде тереңдетілген әдістемелік жұмыс жүргізу, практикалық сабақтар циклинін өткізу және интеграциялық тәжірибе бойынша семинарлар өткізу жолдарын қарастырамыз.

5

Ата-анамен жұмыс

13

Ата-аналар қауымына рухани-адамгершілік ағарту жұмыстарын жүргізу бойынша іс-шаралар

64

38

       Баланы қазіргі заманғы тәрбиелеудің тиімділігі мектеп пен отбасының өзара әрекеттесуіне байланысты.

Мектеп пен отбасы арасындағы ынтымақтастықты ұйымдастырудағы жетекші рөлді сынып мұғалімдері атқарады. Бұл олардың балаларды тәрбиелеуге және тәрбиелеуге қатысты мектептің саясатын қаншалықты жақсы түсінетінін және оны жүзеге асыруға қатысатындығын анықтайтын жұмыс. Ата-аналар мен мұғалімдердің күш-жігерін біріктіру арқылы ғана баланы дамыту үшін қолайлы жағдайлар жасалады.

Қазіргі ата-аналар көмекке мұқтаж, өйткені психология мен педагогикадағы білімнің жетіспеушілігі қателіктерге, демек, білім жетіспеушілігіне әкеледі.

       Сондықтан педагогикалық кадрлардың негізгі күші ата-ананың мәдениетінің педагогикалық деңгейін көтеруге бағытталған болуы керек. Отбасылармен өзара іс-қимыл үдерісінде әмбебап құндылықтарды біріктіру арқылы балалардың рухани дамуының күтілетін нәтижесі:

- Баланың адалдықты, бағдар мен жақсылыққа деген ашықтықты меңгеруі

- Біздің айналамызға, басқа адамдарға қатысты оң көзқарас қалыптастыру

- шыдамдылық дағдысы

- Отансүйгіштік сезімін тәрбиелеу, Отанымыздың игілігі үшін жанқиярлық қызмет көрсету қажеттілігі;

-шынайы құндылықтарды қалыптастыру: сүйіспеншілік, парыз, намыс, ұят, Отан.

- Жұмысқа белсенді көзқарас.

-өз ісіңе жауапкершілік.

          Ата-аналардың педагогикалық мәдениет деңгейін жоғарылату мақсатында мектеп оқушылар мен ата-аналардың ерекшеліктерін ескере отырып, қазіргі заманғы нысандары мен жұмыс әдістерін қолдана отырып, білім беру бойынша жүйелі жұмыс жасайды.  Әр тоқсан сайын ата- аналармен бірлесіп отбасылық күндер өткізуді әдетке айналдырдық:

1- ата нан үйі- отбасы бастауы.

2. Балалар біздің болашағымыз

3.Балаңызбен дос болыңыз.

4. Дұрыс әрекет мәдениеті.

        Отбасы күніне орай, ата-аналар үшін отбасылық тәрбие бойынша оқыту және кеңес беру әмбебап құндылықтарға негізделген тренинг өткізілді.

Отбасы күніне орай бірқатаріс- шаралар өткізілді:

-«Отбасымды жақсы көремін» - сурет сайысы.

-  « ХХІ ғасырдың Қазақстандық ата- аналары:  өз балаңа үлгі бол »Республикалық ата- аналар конференциясы.

- «Мен және менің балам» ата- аналарға арналған тренинг.

- «Туған үйдің жылуы» отбасылық сынып сағаттары.

Аталмыш іс- шаралар ЖАҚ – мен интеграцияланып өткізілді.

Ата- аналармен жүргізілген жұмыс түрлері.

-Рухани адамгершілік тақытыртағы ата- аналар жиналысы

-Ата- аналарға арналған лекторийлер.

- Сұрақ – ждауап кездесулері

- көрмелер мен байқаулар

-Ата- аналарға арналған кеңестер мен тренингтер.

- Ата-аналардан қателіктерді анықтау және отбасындағы рухани-адамгершілік тәрбие үдерісін түзету сұралады.

-Ата- аналармен бірлесіп өткізген мерекелер

       Ата-аналар қауымымен жұмыс істей отырып, ата-аналарға бағдарламаның идеяларын жеткізуге тырысамыз. Барлық сыныптар   тақырыптық ата-аналар жиналыстарын өткізді: Әмбебап адами құндылықтар отбасылық тәрбиенің негізі болып табылады », себебі ата-аналардың арасында мұндай жұмыс қағидаларына толық таныс емес, ата-аналар үшін ЖАҚ негізінде рухани-адамгершілік тәрбиелеу процесіне қатысатын ата-аналар үшін мүмкіндігінше сәйкес болады.

        Ата-аналармен кездесулерде мұғалімдер өзін-өзі тану сабақтарының оң әдісі, хор әні, әңгіме, «Үлкен сұхбат» деп аталатын әйгілі тұлғалардың пікірлері мен дәйексөздерін талқылауда белсенді түрде пайдаланады.    Ата-аналардың өздерінің пікірлеріне сәйкес, бұл әдістердің бәрі оларға әсер етеді және оларға жағымды эмоциялар береді.

         Әрине, Бағдарлама шеңберінде ата-аналар барлық нәрселерді оңай және оңтайлы қабылдай қоймайды.Ата-аналар әңгімелердің мазмұнына өте ұқыпты, ашық түрде байланысқа шығып, талқылауға белсенді қатысады.

Мұндай ата-аналар кездесулердің моральдық тақырыптарына әсер етеді. Ал кейбір ата-аналар әлі де пассивті байқаушылардың рөлін ұстанады, тыныштықта үндемеуді қалайды. Алайда ата-аналардың ешқайсысы сынып мұғалімдерінің жиналыстарға таңдалған материалдар: бейнероликтер, моральдық мазмұндық бейнелер арқылы бей-жай қалдырылмайтынын атап өтуге болады. «Менің достық отбасым» атты отбасылық шығармашылық байқау-ата-аналармен қарым-қатынастың дәстүрлі емес түрі. Байқауға қатысу үшін отбасыларға кез-келген материалдан және кез-келген техникадан қолөнер шеберлігін жасау ұсынылды. Ата-аналар мен балалар бірігіп оны біріктіруге міндетті. Бірлескен құру, ештеңе емес, үлкен және жас ұрпақты біріктіреді, отбасылық дәстүрлерді сақтап қалуға, отбасындағы байланыстарды нығайтуға ықпал етеді.

         Конкурсқа қатысатын ата-аналардың көпшілігі ауызша түсініктемелерінде балаларын әртүрлі көзқараспен қарап, балалар ата-аналарының талантын көре білді. Әртүрлі шығармашылық «этюдтер» ұсынылды: суреттер мен қосымшалар, кесте, ағаш кесу, бисер бұйымдары, қалдықтардан жасалған бұйымдар және тағы басқалар

       Көрмеге қатысқан отбасылардың саны бойынша - 23 отбасы (біздің мектепте барлығы 52 отбасы бар), біз іс-шараның мақсаты толықтай қол жеткізілгеніне бірден-бір қорытынды жасай аламыз. Ата-аналардың қатысу дәрежесі жоғары деп бағаланады, барлық жұмыстар шабытпен орындалады. Егер ата-аналар мұндай қызығушылық танытса, бұл өз-өздерімен білім алудың жарығымен жанып тұрған ұшқының жүректерінде жаңғырық бар екенін білдіреді. Бұл біздің жас ұрпақты тәрбиелеу бағдарламасына басшылық ретінде біздің міндетіміз.

Қиындықтар: Біздің мектепте соңғы жылдары теріс үрдіс байқалады: ата-аналар жиналысына төмен қатысу, ата-аналардың өзара іс-қимылының төмен деңгейі. Бұл ата-аналардың басым бөлігі мектеппен өзара іс-қимыл үдерісіне нашар қатысатындығына алаңдаушылық туғызады.

Шешу жолдары: Біз өз міндетімізді болашақта ата-аналармен жұмыс жасаудың, ата-аналардың қызығушылығы мен мүддесі ғана емес, рухани қанықтылыққа деген рухани қажеттілігін табу үшін табу керек.

4

14

Отбасы күнін өткізу

4

27

Педагогтармен әдістемелік жұмыс

15

Педагогикалық кеңестердің отырыстарында рухани-адамгершілік білім беру мәселелерін қарастыру және талқылау

2

19

      2018-2019 оқу жылында бекітілген  жоспар бойынша   педагогикалық  кеңесте  6 отырыс өткізілді. Мектебіміз пилоттық  мектеп болғандықтан оқу-тәрбие үрдісі «өзін- өзі тану»   рухани – адамгершілік бағдарламасымен  интеграциялау  арқылы жүзеге асырылды. Мәселен,оқу жылының қараша  айында өткен педагогикалық кеңестің 2 отырысында қаралған үшінші  мәселе бойынша« Мектепке  дейінгі жастағы  балаларды  патриоттық бағытта тәрбиелеу рухани  адамгершілікке  тәрбиелеудің бір  бөлігі» тақырыбында шағын орталық тәрбиешісі Бримжанова Асель Коныспаевна сөз сөйлеп, өзінің  іс-тәжірибесін мектеп ұжымымен бөлісті. Ол мектепке дейінгі кезеңдегі тәрбие — адам қалыптасуының алғашқы баспалдағы болса, тәрбиеленушілеріміздің бойында рухани — патриоттық сана — сезімді қалыптастыру бағыты бойынша тәрбие беріп, ел болашағына өз үлесін қосуда екенін және мектепке дейінгі мекемеде балалардың ойын еркін жеткізуде, рухани патриоттық тұрғыдан білім алуына, тәрбиеленуіне барлық жағдай жасалғандығын айтты.         Сонымен қатар, қаңтар айында өткен педагогикалық кеңестің 3 отырысында қаралған үшінші  мәселе бойынша «Мектеп кітапханасының рухани-адамгершілік бағыттағы жұмыстары» атты тақырыпта мектеп кітапханашысы Абылкасова Алмагуль Мырзагалиевна сөз сөйледі.Ол баяндамасында  кітапхана дүниеде ештеңе теңестірілмейтін білім бұлағының көзі, яғни қоғамның өсуі, адамзаттың өсіп-өркендеуі кітаппен тығыз байланысты екенін айта отырып, «Кітап-білім бұлағы » дей келе, осынау білімнің тұнық та, мөлдір бұлағына оқушыларды сусындатып,олардың рухани дүниесін молайтып,тағылымы мол тәрбие ошағына айналып отырған кітапхананың мектепте алар орны орасан зор екенін айтып,өз іс-тәжірибесімен бөлісті. Кітапханада оқушыларға арнап өткізген  іс-шараларымен таныстырды. Бастауыш сынып оқушыларына арнайы дайындалған «Мой Казахстан-мое будущее» , «Кітапты ұқыпты сақтаймыз!», «Я и мои права» атты  кітап көрмелерін және  «Батыр Мәлік» , «Мы за здоровый образ жизни» тақырыптарында  сұхбаттасу сағаттары,1- сынып оқушыларымен кітапханаға саяхат өкізу арқылы оқушылардың бойында рухани-адамгершілік ұстанымдары артқандығын айтты.

        Өкінішке орай, биылғы оқу жылында рухани-адамгершілік білім  берудегі мәселелерін  педагогикалық  кеңестің  екі отырысында ғана қарастырылды . Сондықтан алдағы жаңа оқу жылында   рухани-адамгершілік білім  берудегі мәселелерін  қарастыру мен талқылау бойынша  жұмыстар педагогикалық  кеңестің барлық отырысында  жүргізуді жоспарлап отырмыз.Педагог қызметкерлері білім алушылармен жүргізілген практикалық жұмыстарын теориялық тұрғыдан баяндап берді.

2

Әдістемелік бірлестіктердің отырыстарында рухани-адамгершілік білім беру мәселелерін қарастыру және талқылау

4

19

     Тұтас педагогикалық процестің сапасы мұғалімнің жалпы дайындығына, педагогикалық біліміне және әдістемелік шеберлігіне байланысты.   Осының негізінде мектебімізде мектептің әдістемелік бірлестігі, жаратылыстану - математикалық  және гуманитарлық  пәндер әдістемелік бірлестігі және бастауыш сынып мұғалімдерінің әдістемелік бірлестіктері жұмыс жасайды.    

       2018-2019 оқу жылында мектепбің әдістемелік бірлестігінің 2 отырысында өзін-өзі тану пәні мұғалімі Алеева Н.З. және тәрбие жұмысының меңгерушісі Савченко Л.И.  «Мектептің ажырамас педагогикалық үдерісіне «Өзін-өзі тану» адамгершілік-рухани білім беру бағдарламаларын интеграциялау туралы» баяндамамен сөз сөйледі.

        Сонымен бірге аталған оқу жылында жаратылыстану - математикалық  және гуманитарлық  пәндер әдістемелік бірлестігінің 5 жоспарлы және 1 жоспардан тыс отырысы өтті. Бірлестіктің  жылдық  жұмыс жоспары мүшелердің келісімімен және мектеп директорының бекітуімен іске асты. Пилоттық мектеп болуымызғы байланысты «Өзін- өзі тану» рухани адамгершілік бағдарламасымен интеграциялау іске асты. Мысалы:

оқу жылының қазан айында өткен екінші отырыста   қаралған 2-ші мәселе бойынша

        « Рухани- адамгершілік бағдарламасы оқу мен тәрбиені байланыстырушы алтын көпір» тақырыбында өзін- өзі тану пәнінің мұғалімі Алеева Н.З. сөз сөйледі. Ол ұжымға және жас мамандарға интеграциялау жолдары мен оның маңызын  түсіндірді. Бірнеше сабақ жоспарларын көрсетіп, өз тәжірибесімен бөлісті.

         Наурыз айындағы № 4  отырыстың 4-ші мәселесі бойынша қазақ тілі пәнінің  мұғалімі Муханбеталина Г.К. «Академиялық сабақтарды «өзін- өзі тану рухани адамгершілік» бағдарламасымен интеграциялау тұлға бойындағы рухани байлықты арттырудың негізгі бастамасы» тақырыбында баяндама оқыды. Ол баяндамасында өз сабақтарында  қолданған интеграциялау әдістерімен бөлісті.

         Бастауыш сынып әдістемелік бірлестігінің үшінші отырысында «Өзін-өзі тану» пәнін басқа пәндермен ықпалдастыра отырып оқыту» тақырыбында бастауыш сынып және өзін-өзі тану пәні мұғалімі Оспанова Б.Б. сөз сөйледі. «Өзін-өзі  тану» рухани-адамгершілік білім беру бағдарламасын өзге пәндермен ықпалдастыруда пәнаралық, пәнішілік байланыстар мен оқушының іс-әрекеттік қызметін арттыруға баса назар аударылуына көңіл бөлді.

        Осы жолы мұғалімдер интеграция бойынша отырыстарда тек теория жүзінде жұмыстарын көрсетсе, келер жылға дөңгелек үстел, шебер сыныптар ұйымдастыруды жоспарлап отырмыз.

Ағымдағы оқу жылында интеграция мәселесін қарау теориялық сипатта болды. Интеграция туралы айтқанда, мұғалімдер рухани-адамгершілік дамудың маңыздылығы мен маңызы туралы ойларға көбірек назар аудары қажет екен.

Болашақта әдіснамалық жұмыстар теориялық презентациялар түрінде ғана емес, сонымен қатар практикалық деңгейде  болады деп жоспарлануда.

4

16

Педагогтар үшін әдістемелік семинарлар, шеберлік сабақтар өткізу

1

19

        Директордың тәрбие жұмысы жөніндегі орынбасары мұғалімдерге арналған әдістемелік семинар өткізді: «Жалпыға ортақ құндылықтар мектептің біріктірілген педагогикалық процесінің негізі».

       Бұл іс-шараның мақсаты: «Өзін-өзі тану» рухани-адамгершілік тәрбие бағдарламасы аясында білім беру салаларын интеграциялау негізінде педагогикалық ұжымның құзыреттілігін арттыру.

Жоспар:

1. «Өзін-өзі тану» бағдарламасының РАББ-дің психологиялық-педагогикалық негіздері

2. РАББ өзін-өзі тану бағдарламасының аксиологиялық негіздері

3. «Өзін-өзі тану» РАББ бағдарламасы мен басқа да пәндерді ықпалдастыру.

1

17

Педагогикалық ұжымда жағымды климат қалыптастыру бойынша әлеуметтік-психологиялық тренингтер өткізу

5

19

       Әр мұғалім жұмысын жетілдіруде ынталы болуы керек. Әдетте, бұған материалдық ынталандыру арқылы ғана қол жеткізуге болмайды. Нақты өзгерістерге қол жеткізу үшін мұғалім жоғары біліктілікке ие болу керек, мақсаты туралы жалпы түсінік пен балалардың білімін жетілдіру қабілетіне ұжымдық сенім болуы керек. Осылайша, әдістемелік жұмыстың мақсаттарының бірі өзара ынтымақтастық негізінде мұғалімдердің өнімді жеке және кәсіби дамуына жағдай жасау, олар бірін-бірі толықтыруы керек. Әкімшілік пен мұғалімдердің оқу процесінің белсенді субъектілерінің өзара іс-қимылын ұйымдастырудағы ынтымақтастығы ақпарат алмасудың тиімді, икемді және ұтқыр құралдарын құруға, ортақ ұстанымды қалыптастыруға, тренингтерді ұйымдастыру арқылы жүзеге асырылатын бірлескен іс-қимыл жоспарына бағытталған.

Біз жыл бойы педагогикалық ұжыммен жұмыс істеген кейбір тақырыптарды тізгіміз келеді:

1. ЖАҚ бойынша тақырыптар; 2. «Өзін-өзі тану» пәнін жалпы ғылыми пәндерге интеграциялау;

3. Біз адамдар әлемінде өмір сүреміз;

4. Біз айналамыздағы әлемді қалай қабылдаймыз?

5. Адамның мақсаты қандай?

қатысты санасын өзгертуге бағытталған. Әрбір сабақта мұғалімдерге сабақ өткізуге және сабаққа бейімделуге көмектесетін оң көзқарастар болды. Сабақтар тренингтер, дөңгелек үстелдер, шәй ішімдіктің тыныш атмосферасы түрінде өтті. Олар әлеуметтік бейнелерді тамашалады, сабақтар тақырыбына қатысты әңгімелер тыңдады, жаттығулар өткізді, мысалы, ритмикалық музыканы айналдырды және кеңседегі жарықты өшірді, сол арқылы мұғалімдерге ауытқымай музыка ырғағына көшуге мүмкіндік берді. Мұндай жаттығу демалуға мүмкіндік береді. Топтарда жұмыс жүргізілді, практикалық жаттығулар, пікірталастар, пікірталастар, монологтар, сурет салу және неврография әдістері қолданылды.     Тренингтер саны жеткілікті болғанына қарамастан, барлық мұғалімдер қатысып, біреуі жаңа білім мен сезімге ие болды, ал біреу оған қажет  болды. Бірақ мұғалімдер барлық семинарларды жақсы көңіл-күйде қалдырды.

    Әрине, барлық ұжым бірден өзгерген жоқ, кейбір мұғалімдер сенбеді. Мұғалімдердің арасында қорлау, келіспеушілік, түсінбеушілік бар, бірақ өзгерістер процесі ұзақ. Мұғалімнің әрбір жанындағы өзін-өзі тану руханилығының ұрықтарын жасағанына үміттенеміз.

1

Ақпараттық-ресурстық қызмет

18

Пилоттық білім беру ұйымында өткізілген іс-шараларды жергілікті БАҚ беттерінде жариялау

3

3

      Мектеп ұстаздары «Өрлеу» біліктілік арттырудың ұлттық орталығы Ақмола облысы бойынша педагог қызметкерлердің біліктілігін арттыру институты өткізген «Тұтас педагогикалық үдерісті ұйымдастырудағы өзін- өзі танудың метапәндік рөлі» облыстық on-line семинарына қатысып, Баяндамалар жинағына материалдарын жариялады.

Алеева Н.З. «Интеграция предмета «Самопознание» и других дисциплин в единое образовательное пространство»

Оспанова Б.Б. «Өзін-өзі тану» пәнін басқа пәндермен ықпалдастыра отырып оқыту

Сатанова Д.К. «О роли семьи в  условиях реализации программы духовно-нравственного образования «Самопознание».

Тәрбие жұмысы жөніндегі директордың орынбасары Савченко Л.И. Щучинск педагогикалық колледжінің базасында өткен «Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайында «Өзін-өзі тану» бағдарламасы бойынша біртұтас адамгершілік-рухани кеңістік құру» атты Халықаралық ғылыми-практикалық конференцияға қатысты.

Рухани және адамгершілік тақырыптар бойынша жарияланымдардың жеткіліксіз саны

1

19

Самопознание.кз» журналына және ozin-ozi-tanu.kz  интернет-порталына мақалалар, әдістемелік әзірлемелер жариялау

2

2

Ағымдағы жыл аралығында ozin-ozi-tanu.kz  интернет-порталына келесі баяндамалар жарияланды:

Оспанова Б.Б.:  «Өзін-өзі тану пәнін басқа пәндермен ықпалдастыра отырып оқыту».

Савченко Л.И.: «Духовно-нравственные ценности как основа воспитательной деятельности школы».